این کوثر چه چیزی می تواند باشد؟ قصّه چیست؟ همه اینها خیر کثیر است ولی هیچکدام کوثر نیست. چرا؟ برای اینکه اگر بخواهد بگوید که ما به تو کوثر داده ایم یعنی تو را پیغمبر کرده ایم ، در قرآن در چند جای دیگر هم داریم که می گوید ما تو را پیغمبر کردیم. [ادامه]

نکات و لطایف سوره کوثر

نکته اول :

در کلمه انّا است. قرآن در بعضی جاها می گوید انّا. انّا یعنی به درستی که ما. و بعضی جاها می گوید انّی. یعنی به درستی که من.

چرا در بعضی آیات می گوید: انّی و در بعضی آیات می گوید: انّا ؟ 

خداوند در جاهایی که کار را با واسطه انجام می دهد می گوید: انّا. و در جاهایی که بی واسطه انجام می دهد می گوید: انّی. مثلاً خداوند که می خواهد بندگانش را مورد رحت قرار دهد ،دیگر واسطه نمی خواهد، بنابراین می گوید: «انّی انا الغفور» من غفور هستم و تو را می بخشم ولی در آنجا که می خواهد باران را بدهد ، در آنجا به دلیل آنکه باران را خدا بی واسطه نمی دهد و باید خورشید بتابد، اقیانوسها بخار بشوند و این بخارها بروند بالا و متراکم بشوند و ابر بشوند، فشرده بشوند و باد ابرها را جابه جا بکند؛به عبارتی باید یکسری عوامل طبیعت را به کار بیاندازد تا این باران بیاید و لذا می گوید «انّا انزلنا». ما باران را فرستادیم. در آنجا که مقام توحید است می گوید: «انّی انا ربکم». و در آنجا که مقام تشریفات و عظمت است می گوید: انّا.

نکته دوم  :

از 114 سوره قرآن کریم ، چهار سوره با انّا شروع شده است و بر اساس آنکه هیچ یک از کارهای خداوند بی حساب و کتاب و برنامه نیست ، باید بین این هایک رابطه ای وجود داشته باشد.... «إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ الکوثر/1».

رسالت انبیا: «إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا نوح/1» ، نوح اولین پیغمبر اولوالعزم است. نوح پدر ابراهیم و موسی و عیسی است. اولین پیغمبر، و لذا خداوند به همه پیغمبرها که سلام می کند، سلام خالی می کند مثلاً می گوید: «سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِیمَ الصافات/109»، «سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ الصافات/120». اما به نوح که می رسد می گوید : «سلامٌ علی نوح فی العالمین». یعنی یک فی العالمین اضافه دارد. بزرگترین پیغمبر اولوالعزم ما و اسبقشان نوح است .

قرآن بزرگترین کتاب است : «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ القدر/1»

پیروزی قطعی بزرگترین شادی است: «إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحًا مُبِینًا الفتح/1» .

در سوره کوثر نیز قطعاً باید به موضوع با عظمتی اشاره شده باشد که در کنار این سه موضوع و هم سنخ قرار گرفته شده است .

رابطه ای که میان این چهار سوره است این است که این چهار سوره همه از درجه یک ها و ناب های خلقت و آفرینش سخن به میان آورده است . 

 

نکته سوم :

کوثر، امری الهی است، نه مادی و دنیوی!

کوثر از کثیر است و معنای کثیر ، زیاد است . امّا کوثر به معنای زیاد نیست بلکه به معنای خیلی زیاد بیان شده است .

کوثر چیست؟

ما به تو کوثر داده ایم یعنی تو را پیغمبر کرده ایم؟ ما به تو کوثر داده ایم یعنی به تو مقام شفاعت داده ایم؟ ما به تو کوثر داده

ایم یعنی امّت زیاد داده ایم؟ ما به تو کوثر داده ایم یعنی خُلق بزرگ به تو داده ایم؟ ما به تو کوثر داده ایم یعنی علم زیاد به تو داده ایم؟ ما به تو کوثر داده ایم یعنی به تو حکومت داده ایم؟ ما به تو کوثر داده ایم یعنی دنیا را به تو داده ایم؟

این کوثر چه چیزی می تواند باشد؟ قصّه چیست؟ همه اینها خیر کثیر است ولی هیچکدام کوثر نیست. چرا؟ برای اینکه اگر بخواهد بگوید که ما به تو کوثر داده ایم یعنی تو را پیغمبر کرده ایم ، در قرآن در چند جای دیگر هم داریم که می گوید ما تو را پیغمبر کردیم. در آنجا نمی گوید که چون ما به تو این نعمت را داده ایم «فصلّ»، برای خدا نماز بخوان. «وانحر»، شتر ذبح کن.

پس معلوم می شود این کوثر نبوت نیست چون دفعه اولش نیست و در چند جای قرآن خداوند گفته که ما تو را پیغمبر قرار داده ایم. ما به تو قرآن داده ایم، در آیه دیگر هم داریم که : «وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِنْ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ »( الحجر/87)آیه قرآن است. «والقرآن العظیم» یعنی ما به تو قرآن عظیم داده ایم. در جای دیگر دارد و در آنجا نگفته که پس نماز بخوان.

مقام شفاعت را در جای دیگر داریم: «وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَى الضحى/5» روایت داریم که آنقدر مقام شفاعت به تو داده ایم که راضی بشوی و در آنجا هم نگفته است که پس نماز بخوان.

 

راز خواند نماز و نحر شتر به واسطه ی اعطای کوثر چیست ؟

خداوند خیلی چیزها به پیغمبر داده است. تنها جایی که می گوید واجب است نماز بخوانی و واجب است که شتر بکُشی در سوره کوثر و در مقابل اعطای کوثر است .

کوثر چیست؟ بگوییم نهری است در بهشت. روایت داریم که کوثر نهری است در بهشت. خوب این روایت قبول است. اما این نهر در بهشت را که خداوند به پیغمبر نداده است. خداوند به همه مؤمنین گفته است که: « جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ » (البروج/11)

 

بی همتا بودن کلمات سوره کوثر در قرآن

کلمات سوره کوثر در هیچ جای دیگر قرآن بیان نشده است : کلمه اعطینا در هیچ جای قرآن نیست، کلمه کوثر در هیچ جای قرآن نیست، کلمه صلّ لربک در هیچ جای قرآن نیست، کلمه وانحر در هیچ جای قرآن نیست، کلمه شانئک در هیچ جای قرآن نیست و کلمه ابتر هم در هیچ جای قرآن نیست.به عبارتی می توان گفت : خود این سوره مثل خانه ای است که آجرهایش در جای دیگر پیدا نمی شود .

 

فرق میان عطا و أتی چیست ؟

آتینا یعنی داده ایم و اعطینا هم یعنی داده ایم. منتهی دو رقم دادن هست. اگر چیزی را بدهی که پس بگیری می گوید: آتا. امّا اگر چیزی را بدهی و پس نگیری می شود عطا.

عطا به چیزهایی می گویند که بدهد و پس نگیرد. قرآن به بلعم باعورا می گوید که: من به تو علم داده ام ولی دوباره پس گرفتم : «آتیناه منها فنسلخ منها».

در این سوره به پیامبر بیان می کند که انا اعطینا " نه انا آتیناک .

نکته ی بعد این که بیان می کند که این نعمت را به همه رسولان نداده ام ، تنها به تو داده شده است : "انا اعطیناک ".

آخر آیه می گوید: «انّ شانئک هو الابتر» ابتر به یک چیزی می گویند که عقبه نداشته باشد. ما در فارسی می گوییم که اجاقش کور است، یعنی این بچه دار نمی شود، این را می گویند ابتر، عقبه ندارد.

در صدر اسلام زمان جاهلیّت دختر را جزو آدم حساب نمی کردند و پیغمبر هم که پسرهایش در کوچکی از دنیا رفته بودند و فقط از پیغمبر یک دختر مانده بود، پدر عمروعاص به او لقب ابتر را نسبت داد .

خداوند بیان داشت : شانئک، یعنی دشمنت. شانئک هو الابتر یعنی او که به تو گفت ابتر خودش ابتر است و با ده پسر، نامی از او نخواهد بود اما تو با یک دختر نامی از تو خواهد ماند.

خداوند بیان می کند که به پیامبر خدا ابتر را نسبت داده اید ، به کوری چشم تو من به او یک عقبه ای بدهم که همه شما که فکر می کنید عقبه دارید بی عقبه هستید و این را که فکر می کند بی عقبه است عقبه دارش می کنم : انّ شانئک هو الابتر.

دیدگاه فخررازی درباره کوثر

خوب فخر رازی چه می گوید؟ فخر رازی از علمای بزرگ اهل سنّت است، می گوید واقعاً این کوثر باید زهرا باشد. این کلمه

ای را که می خوانم از این عالم سنّی می خوانم. «چه نسلی با برکت تر از نسل فاطمه که مثل باقر و صادق و رضا از نسل او هستند» 

از این آیه معلوم می شود که کوثر می تواند فاطمه باشد. چون به پیغمبر گفتند بی عقبه و خداوند هم به آنها گفت بی عقبه خودتان هستید ، چرا که من به او کوثر داده ام.

 

 

نماز و زکات، راه تشکر از نعمت ها

حالا شکرانه این چیست؟ فصلّ، نماز بخوانید.

پیداست هرکسی که خداوند به او نعمتی داده است بهترین شکرش ، خواندن نماز است.

نمی گوید وصلّ می گوید فصلّ. اگر می گفت و صلّ یعنی نماز را هر وقت که خواستی بخوان. ف یعنی فوری، فوری نماز بخوان. اما نماز بدون کمک به فقرا فایده ای ندارد : « یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ المائدة/55» نماز و زکات. می گوید اگر نماز می خوانی، وانحر، شتر بکش.

چرا گفته شتر؟  کسی که خیر زیاد دارد که نباید بز و میش بکشد. تو فاطمه داری پس باید بزرگترین حیوان را بکشی.

اگر کسی معاملات چند میلیونی می کند، این دیگر زشت است که وقتی به صندوق کمیته امداد رسید دست کند و یک صدتومانی بیاندازد. تو باید یک چک دو میلیونی بدهی به کمیته امداد. تو کارخانه دار هستی.

اینکه می گویند در ماه رمضان در مسجد خرما بدهید این برای کسی است که آه در بساط ندارد.کسی به پیامبرخدا عرض کرد: یا رسول الله می خواهم افطاری بدهم ولی هیچی ندارم. فرمود: خرما بدهید.

 

نکات کلی از سوره کوثر

کسی که کوثر دارد باید شتر بکشد.

دختر می تواند کوثر باشد ! خداوند در قرآن به پسر کوثر نگفته است ولی به دختر گفته است کوثر.

پیام به کسانی است که دختر دارند و پسردار نمی شوند که غصّه نخورند. اگر خداوند اراده کند کوثر را می دهد و کاری هم به جنس نر و ماده ندارد.

 زن می تواند که کوثر باشد. زن می تواند به جایی برسد که پیغمبر مأمور است که به شکرانه این دختر فصلّ وانحر انجام دهد .

تاجرها باید حسابی خرج کنند و به حداقل ها کفایت نکنند .

فرآوری : زهرا اجلال